Krzyż Wołyński w Kazimierzowie
koło Kałuszyna, wystawiony przez Pawła Goźlińskiego, w 70 rocznicę mordu
wołyńskiego, zbrodni przeciwko ludzkości, pamięci zamordowanego Ks. Jana
Kotwickiego proboszcza parafii Chrynów i jego 150 wiernych. Jak stwierdził
Paweł Goźliński (rozmowa przeprowadzona w roku 2013) - pomimo niechęci
lokalnych urzędników udało się upamiętnić tą ofiarę - ten bezmyślny pełen
nienawiści mord na Polakach, na Polskiej Kulturze. Ci, co gardzą pamięcią o
Polakach, nie warci są bycia Polakami - tym bardziej Posłami
Rzeczypospolitej (dziś możemy dodać do słów Pawła Gożlińskiego, że także
Burmistrzami). Stawiam, krzyż tu, na polskiej mazowieckiej wsi, bo tam na
Wołyniu nikt mi na to nie pozwoli.
|
Krwawa niedziela
na Wołyniu,
11 lipca 1943
Ksiądz
[Jan
Kotwicki]
rozpoczął
sumę, a ja
z kolegą
Jankiem
Żebrowskim
stanęliśmy
za drzwiami
kaplicy.
Razem
z ludnością
z poprzedniej
mszy było
około 200
osób. […] Po
Podniesieniu
zauważyłem,
stojąc obok
drzwi,
podejrzany
ruch.
Zobaczyłem,
że kilku
banderowców
ustawiło
ręczny
karabin
maszynowy
typu „diechtiarow”
i poczęli
strzelać do
ludzi
seriami i z
pojedynczych
karabinów.
[…] Ludzie
zaczęli
uciekać
drzwiami
bocznymi
obok
zakrystii
i chóru.
Kaplica
jednak
otoczona
była
szczelnie
i bez
przerwy
rozlegały
się strzały.
[…] Trwał
krzyk, jęki
i rozdzierający
uszy wrzask
dzieci.
Relacja Zygmunta
Abramowskiego, byłego
ministranta w parafii
Chrynów, pow. włodzimierski
w woj. wołyńskim.
|
11 lipca 1943 po mszy św. o
godz. 9.00, ludność powracająca do domów została zawrócona do kościoła przez
kordon UPA. Wpuszczano natomiast idących na mszę na godz. 11.00. Zgromadzono
w ten sposób około 200 osób.
Po rozpoczęciu kolejnej mszy
pod główne wejście kościoła podjechało kilka furmanek z Ukraińcami, którzy
rozstawili karabin maszynowy i zaczęli strzelać do ludzi w kościele.
Do wnętrza kościoła wrzucono
także granaty. Próbowano uciekać bocznymi drzwiami, ale tam również Polacy
dostawali się pod ogień upowców otaczających kościół.
W ten sposób zginął proboszcz
Jan Kotwicki. Niespodziewanie po tym ostrzale napastnicy wycofali się nie
dobijając rannych.
Ocalała część kobiet ukrytych
w plebani, dwaj ministranci, którzy schowali się za otwartymi drzwiami
głównymi i organista. Zawiadomieni o odejściu upowców przez miejscowego
Ukraińca, Polacy wydostali się z kościoła i uciekli.
Uciekł również 8-letni
chłopak, który przedostał się przez otaczających kościół upowców i
zawiadomił Polaków z sąsiedniej kolonii Oktawin.
W tym czasie oddział UPA
powrócił, by pozbierać ciała zamordowanych. Część zwłok upowcy zrzucili do
pośpiesznie wykopanych dwóch dołów, reszta pozostała na przyległym do
kaplicy terenie i w zbożu, do którego uciekali ranni, chcąc się ukryć.
Bezpośrednio po mordzie napastnicy próbowali kaplicę podpalić, ale ogień się
nie rozprzestrzenił.
Przybyli dwie godziny po
zdarzeniu uzbrojeni Polacy z Oktawina, znaleźli również zamordowanych
Polaków, w domach w Chrynowie. Zginęło w sumie około 150 osób.
14 lipca ciało księdza
Kotwickiego zabrała furmanką jego siostra ocalała z masakry i dwie
pomagające jej kobiety do Włodzimierza Wołyńskiego, gdzie został pochowany
na cmentarzu parafialnym. Po tygodniu wieś wraz kościołem została
doszczętnie spalona, również przez UPA.
Opis wydarzeń za
http://www.fronda.pl/blogi/prawda-o-nobliscie/zbrodnia-w-chrynowie,37652.html
| Epitafium ku czci
Ks. Jana Kotwickiego. |
 |
linki zewnętrzne:
MORD W CHRYNOWIE
http://www.kresy.pl/kresopedia,historia,ii-wojna-swiatowa?zobacz/mord-w-chrynowie
https://pl.wikipedia.org/wiki/Zbrodnia_w_Chrynowie
https://pl.wikipedia.org/wiki/Chryn%C3%B3w
https://pl.wikipedia.org/wiki/Zbrodnia_w_Chrynowie
http://www.bibula.com/?p=58526http://www.bibula.com/?p=58526 MAREK
KOPROSKI
http://www.rp.pl/artykul/160977.html?print=tak
http://www.stowarzyszenieuozun.wroclaw.pl/wlodzimierz_wol.htm
Bibliografia:
- Władysław Siemaszko, Ewa
Siemaszko: „Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności
polskiej Wołynia : 1939–1945. Warszawa:
- Ewa Siemaszko: „Zbrodnie
przed ołtarzem”
- dr Leon Popek, IPN:”
„Zbrodnie OUN – UPA na mieszkańcach Kresów Wschodnich RP w latach 1943 –
1944 na przykładzie Wołynia”
Opracowano z udziałem mieszkańców gminy Kałuszyn.
Jeśli brak tego oznaczenia w miejscu gdzie ono być powinno, jeśli
posiadasz taka możliwość umieść to oznaczenie.
http://www.qr-online.pl/
|
Obok Krzyża znajduje się
Gospodarstwo Agroturystyczne Fundatorów
Pomnika Państwa Goźlińskich. To doskonałe
miejsce do zaplanowania odpoczynku.
Dziękujemy za udzielone życzliwość i
gościnę oraz materiały do opracowania punktu
turystycznego.
|
Projekt dofinansowany ze środków "Programu
Fundusz Inicjatyw Obywatelskich - Mazowsze Lokalne"
realizowanego przez Fundację Fundusz Współpracy,
Stowarzyszenie BORIS oraz Stowarzyszenie Europa i My".